Οι Σκουριές και η παθογένεια της Ελληνικής Πολιτείας

Ρύπανση με υδράργυρο σε ορυχεία χρυσού στον Αμαζόνιο

του Γιώργου Τσιριγώτη

Η πρόσφατη απόφαση του ΣΤΕ (223/2020 19/02/2020) για τις Σκουριές ήρθε να δικαιώσει τον εμβληματικό αγώνα των κατοίκων της Χαλκιδικής ενάντια στα μεταλλεία χρυσού. Από την περίληψη αυτής της απόφασης (καθώς δεν κοινοποιήθηκε ακόμα ολόκληρη), φαίνεται πως το ΣΤΕ αποδέχεται τις ενστάσεις του υπουργείου ανάπτυξης, επί υπουργίας Πάνου Σκουρλέτη, για την εφαρμοσιμότητα της μεταλλουργικής μεθόδου ακαριαίας τήξης (flash smelting) που είχε την πρόθεση να εφαρμόσει η εταιρεία «Ελληνικός Χρυσός» (θυγατρική της Καναδέζικης Eldorado), για να βγάλει καθαρά μέταλλα (χρυσό, ασήμι και χαλκό), στο μεταλλείο της Χαλκιδικής. Δηλαδή το ΣΤΕ αποδέχτηκε την ουσία της «Απόφασης Σκουρλέτη» (Ιούλιος 2016) που έλεγε πως η μέθοδος αυτή δεν μπορεί να εφαρμοστεί στα πετρώματα της περιοχής (με μεγάλη περιεκτικότητα σε αρσενικό), γιατί θα δημιουργήσει μεγάλο κίνδυνο για την ζωή των εργαζομένων, των κατοίκων και γενικότερα του περιβάλλοντος.

Αυτή η απόφαση του ΣΤΕ ήρθε 3 χρόνια μετά την προσφυγή ακύρωσης της «απόφασης Σκουρλέτη» που κατέθεσε η εταιρεία (Δεκέμβριος 2016). Συνήθως, όλες οι άλλες αποφάσεις του ΣΤΕ που αφορούσαν την υπόθεση των Σκουριών, έβγαιναν σε πολύ πιο σύντομο χρονικό διάστημα και -συνήθως επίσης- ήταν θετικές για τις επιδιώξεις της εταιρείας. Η καθυστέρηση αυτή και η σύγκριση με τις άλλες αποφάσεις έχει την σημασία της για την λειτουργία της δικαιοσύνης -και ειδικότερα του ΣΤΕ- τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα.

Με την απόφαση αυτή, όλο το πολυδιαφημισμένο «επενδυτικό σχέδιο», τινάζεται στον αέρα, καθώς (σύμφωνα με την σύμβαση μεταβίβασης των μεταλλείων από το Ελληνικό κράτος στην Eldorado το 2004), η εταιρεία θα μπορούσε να πάρει την τελική έγκριση του «επενδυτικού σχεδίου» της, μόνο μετά την έγκριση της τεχνικής μελέτης της μεταλλουργίας. Κι αυτό γιατί στην φιλοσοφία της παραχώρησης, κομβικό στοιχείο ήταν η προστιθέμενη αξία, που θα προέκυπτε για την χώρα, από την καθετοποιημένη παραγωγή, μέχρι το τελικό προϊόν των καθαρών μετάλλων. Άρα δεν υπάρχει «επενδυτικό σχέδιο».

Δηλαδή, αν κάνουμε τον απολογισμό της όλης «υπόθεσης των Σκουριών», έγινε ότι έγινε τόσα χρόνια, για να καταλήξουμε στο αποτέλεσμα (και με την σφραγίδα του ΣΤΕ πλέον) πως η εταιρεία δεν μπορεί να παράγει καθαρά μέταλλα (αυτός ήταν ο σκοπός του «επενδυτικού σχεδίου») στην Ελλάδα με την «ασφαλή» μέθοδο της «ακαριαίας τήξης» που πρότεινε και με βάση την οποία της δόθηκε η άδεια να προχωρήσει στην καταστροφή του δάσους στις Σκουριές.

Καταστράφηκε ένα δάσος, διχάστηκε μια ολόκληρη περιοχή, σύρθηκαν άνθρωποι στα δικαστήρια, φυλακίστηκαν, κάποιοι έχασαν και την ζωή τους (βλέπετε οι άνθρωποι δεν πεθαίνουν μόνο από σφαίρες και μαχαίρια, πεθαίνουν κι από την στεναχώρια, από το ζόρι, καθώς οι καρδιές δεν αντέχουν σε τόση ταλαιπωρία και πίεση), γιατί μια εταιρεία πήρε την άδεια από το Ελληνικό κράτος (από συγκεκριμένους πολιτικούς και κυβερνήσεις) με σκοπό να παράγει μέταλλα με μια «μέθοδο απάτη». Και είναι απάτη γιατί αυτό ήταν γνωστό από τότε που ξεκίνησε η ιστορία, γιατί ήταν γνωστή και η περιεκτικότητα των πετρωμάτων σε αρσενικό και το ότι η μέθοδος αυτή δεν δουλεύει σε πετρώματα με τόσο υψηλές περιεκτικότητες αρσενικού.

Τώρα η εταιρεία, σε αγαστή συνεργασία με την Ελληνική κυβέρνηση, προτίθεται να αλλάξει το όλο επενδυτικό της σχέδιο -αφαιρώντας το τμήμα της μεταλλουργίας- καθώς μετά την «ακαριαία τήξη» -που κρίθηκε μη εφαρμόσιμη-, απομένει η κλασσική μέθοδος του κυανίου, που κι αυτή βέβαια δεν μπορεί να σταθεί στην Ευρώπη. Συζητιέται πως θέλουν να κάνουν την εξόρυξη στο ανοιχτό όρυγμα, να κάνουν μια πρώτη επεξεργασία και στην συνέχεια να εξάγουν το προϊόν σε τρίτες χώρες για να παραχθούν εκεί τα καθαρά μέταλλα, αφήνοντας εδώ σε μας, το κατεστραμμένο δάσος, τις ωρολογιακές βόμβες στις λίμνες και στα φράγματα των επικίνδυνων αποβλήτων δίπλα στο σεισμικό ρήγμα, τα μολυσμένα νερά, την οριστικά κατεστραμμένη αγροτική παραγωγή και την υπονομευμένη τουριστική δραστηριότητα.

Εάν οι πληροφορίες που διαρρέουν από τις συζητήσεις μεταξύ υπουργείου και εταιρείας έχουν βάση αλήθειας, τότε έχουμε μια πολιτεία που εναρμονίζεται απολύτως με τα εκάστοτε συμφέροντα μιας εταιρείας, σε βάρος μιας περιοχής και των κατοίκων της, ενώ θα έπρεπε να καταγγείλει την σύμβαση και να απαιτήσει αποζημιώσεις από την εταιρεία. Θα έπρεπε να αναζητήσει ευθύνες από όσους με τις υπογραφές τους δρομολόγησαν και αδειοδότησαν το έγκλημα που έχει συντελεστεί. Βέβαια η πολιτεία μας δεν είναι σοβαρή, ούτε τότε που έκανε την σύμβαση της παραχώρησης ούτε και τώρα που πρέπει να την καταγγείλει. Ως προς αυτό υπάρχει τουλάχιστον συνέπεια.

Η πρώτη εικόνα απεικονίζει ρύπανση με υδράργυρο σε ορυχεία χρυσού στον Αμαζόνιο

πηγή https://www.ecopol.gr/